Żużel niekoniecznie na... żużlu

Niewtajemniczonym sport żużlowy, czyli speedway może się wydawać wizualnie dosyć oczywisty. Ot czterech lub pięciu facetów jeździ sobie w kółko po żużlowym torze i to cały czas w lewo. Jednak nie każdy ma pojęcie o szczegółowych zasadach tego sportu oraz o tym, że żużlowcy mogą jeździć po różnych rodzajach torów, zarówno jeśli idzie o długość, jak i rodzaj nawierzchni.

Okazuje się bowiem, że jazda po prawdziwym żużlu jest coraz rzadszym zjawiskiem, natomiast stadionów dysponujące tę tradycyjną nawierzchnią należą już do rzadkości. Górę biorą nawierzchnie wykonane z miałkiego granitu. Spotykane są nawierzchnie wykonane z sjenitu.

Ale zacznijmy od początku

Speedway to tak naprawdę sport uprawiany zaledwie w kilkunastu krajach, za to mający tam spore rzesze kibiców. Najprężniejsze europejskie ligi żużlowe znajdują się w Polsce, Danii, Szwecji, Rosji i Wielkiej Brytanii. Polska Ekstraliga Żużlowa należy do najsilniejszych na świecie. Sport ten jest popularny również w Nowej Zelandii, Australii i USA. Najbardziej utytułowanym mistrzem świata w tej dziedzinie jest właśnie Nowozelandczyk Ivan Mauger.

Odbywają się systematycznie Mistrzostwa Świata i Mistrzostwa Europy na żużlu. Państwa, w których ten sport jest popularny organizują mistrzostwa kraju u siebie. Nierzadko są to krajowe mistrzostwa otwarte, czyli z udziałem zawodników zza granicy.

Mimo to na listach rankingowych znaleźć można świetnych zawodników z Czech.

Początki żużla na świecie sięgają lat 20. ubiegłego wieku i duży wkład w rozpowszechnienie tego sportu mają Brytyjczycy. Wtedy jeżdżono jeszcze na motocyklach konwencjonalnych. W Polsce żużel zapoczątkowany został w lat 30. ubiegłego wieku.

Podstawowe zasady

Zacznijmy od tego, że tory do uprawiania speedway'a mogą być różnej długości. Na ogół zawody są rozgrywane na nawierzchni sypkiej od długości od 260 do 425 m. Zawodnicy na ogół pokonują cztery okrążenia w czwórkę lub parami. Bywa, że jedzie pięciu zawodników. Co ciekawe zawodnicy speedway'a bywają reprezentantami kilku klubów jednocześnie.

Bieg odbywa się w kierunku przeciwnym do wskazówek zegara. Zawodnik jeździ na motocyklu przystosowanym wyłącznie do uprawiania tego sportu, silą rzeczy również dostosowany szczególnie do jazdy w lewo (chociaż kierownica może skręcić również w prawo). Maszyna nie posiada skrzyni biegów i hamulców. Zawodnik może jechać tylko na motocyklu zgłoszonym do zawodów.

W ostatnich latach motocykle do speedway'a produkuje jedynie czeska "Java". Dopuszczalne jest podczas zawodów używanie składaków.